Όταν χτύπησε το τηλέφωνο την Παρασκευή το απόγευμα, περίμενα ότι θα είναι η Τατιάνα. Είναι μία γυναίκα, γύρω στα 35 με ένα παιδί 12 χρονών το Νικόλα. Ο άντρας της λείπει συνέχεια σε επαγγελματικά ταξίδια στο εξωτερικό. Κάθε φορά που εκείνη έχει κάποια δουλειά ή θέλει να βγει, με παίρνει τηλέφωνο και κάνω baby sitting στο Νικόλα. Και από ότι φαίνεται, το τηλέφωνό μου θα χτυπούσε λιγότερες φορές ακόμα και αν δούλευα σα βασικό στέλεχος στην Wall Street...!
‘Ναι...; Ποιός είναι;’
‘Έλα, χρυσό μου..! Εγώ είμαι, η Τατιάνα. Σήμερα έχω ένα πολύ σημαντικό meeting μέχρι τις 5 το απόγευμα, μετά θα πάω στο γυμναστήριο και το βράδυ θα συναντήσω έναν παλιό μου φίλο για φαγητό. Μπορείς να προσέχεις το Νικόλα;’
‘ Δυστυχώς σήμερα δε θα ....’
‘Τέλεια! Θα τον πάρεις από το σχολείο στις 3, στις 4...; Πότε σχολάει..; Θα πάτε σπίτι και θα βρείτε πάνω στο τραπέζι μια σακούλα από το Goody’s. Έχω πάρει το αγαπημένο του Νικόλα, αυτό με τις πίκλες. Α, και το βράδυ θα αργήσω! Γεια σου, χρυσό μου....!’
‘Μισό λεπτό...’ ... Έκλεισε...!
Μα τι γυναίκα...! Πόσο ήθελα να της φωνάξω ότι ο Νικόλας ΔΕ σχολάει στις 3 ούτε στις 4, αλλά στις 2..! Και ΔΕΝ του αρέσουν οι πίκλες! Σε κανένα παιδί δεν αρέσουν!
Όταν πήγα στο σχολείο, υπήρχε μια αναστάτωση στο προαύλιο. Όταν πλησίασα παραπάνω, είδα το Νικόλα σε πολύ κακή κατάσταση! Τα ρούχα του ήταν γεμάτα χώματα και δάκρυα έτρεχαν στα μάγουλά του. Μια δασκάλα με πλησίασε...
‘Δεν πάει άλλο αυτή η κατάσταση..! Δεν ξέρω πια τι να κάνω με αυτό το παιδί! Δημιουργεί συνέχεια φασαρίες, τσακώνεται με τα άλλα παιδιά και κάνει ό,τι μπορεί για να τραβάει την προσοχή πάνω του. Νομίζω ότι πρέπει να δει τη σχολική ψυχολόγο το συντομότερο δυνατό...’
Στην περίπτωση του Νικόλα, δεν μπορούσε να είναι πιο ξεκάθαρο το τι συμβαίνει πραγματικά. Η αδιαφορία των γονιών του, του έχει δημιουργήσει ανασφάλεια και κάνει ό,τι μπορεί για να τραβήξει την προσοχή όσων είναι γύρω του. Και κάτι που φαίνεται τώρα σαν παιδικό πείσμα, ίσως διαμορφωθεί σε παιδικό τραύμα όσο μεγαλώνει. Ένα παιδί που νιώθει παρατημένο από τους ίδιους του τους γονείς, έχει μεγάλες πιθανότητες να αντιμετωπίσει προβλήματα σαν ενήλικας. Και, φυσικά, κάποιος που γνωρίζει την κατάσταση δε θα μπορούσε να κατηγορήσει αυτό το παιδί, ό,τι και να κάνει. Να το λυπηθεί, ναι... Αλλά όχι να το κατηγορήσει. Όταν, όμως, θα μεγαλώσει και θα έχει πλέον την ευθύνη των πράξεών του, είναι πολύ πιθανό να στιγματιστεί από το περιβάλλον του και να χαρακτηριστεί ως αντικοινωνικός, ανασφαλής, κομπλεξικός ή εγωιστής... Και η λίστα συνεχίζεται. Κανένας δε θα βλέπει πια το μικρό αγοράκι που πληγώθηκε τόσο από την αδιαφορία της οικογένειάς του.
Και μου δημιουργείται, έτσι, η απορία... Η κακή παιδική ηλικία μπορεί να αποτελεί δικαιολογία για τη συμπεριφορά μας ως ενήλικες; Ή είναι ευθύνη του καθενός να αναγνωρίσει το παιδικό του τραύμα και να προσπαθήσει να το ξεπεράσει;
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους μπορεί ένα παιδί να στιγματιστεί ψυχολογικά και να αποκτήσει κάποιο τραύμα. Και, οι περισσότεροι από αυτούς, ξεκινούν από τους ίδιους τους γονείς. Αδιαφορία, υπερβολική αυστηρότητα, τιμωρίες, άσκηση σωματικής βίας, αλκοολισμός, χαμός ενός γονέα... και από την άλλη, η υπερπροστασία και η υπερβολική φροντίδα.
Ζήτησα από το Δημήτρη και την Ελένη να μου μιλήσουν για τα παιδικά τους τραύματα και φαίνεται ότι χτύπησα φλέβα...!
‘ Έχω την αίσθηση ότι πληγώθηκα πολύ σαν παιδί γιατί δεν ένιωθα ότι μπορούσα να μιλήσω στον πατέρα μου για τα προβλήματά μου. Ένιωθα ότι έπρεπε να κρύβω πράγματα που μου συνέβαιναν και να προστατεύω τον εαυτό μου από τον πατέρα μου γιατί εκείνος ήταν ο τιμωρός. Όταν ένα παιδί δεν μπορεί να μιλήσει στους γονείς του για τα προβλήματά του και πρέπει να κρύβει τα λάθη του, αυτό θα του δημιουργήσει κάποιο τραύμα. Και όσο παραπάνω τιμωρείται, τόσο αυτό το τραύμα μεγαλώνει...’
‘ Κάθε φορά που είμαι μέσα σε μία σχέση, ακούω ότι είναι πολύ κουραστική αυτή η ανάγκη που έχω για επιβεβαίωση. Έχω χαλάσει αρκετές σχέσεις για το λόγο αυτό. Ξέρεις, ζήλεια, αίσθημα κατωτερότητας... Μέτα τον τρίτο χωρισμό για τον ίδιο λόγο, αποφάσισα να τα βάλω κάτω και να δω τι τρέχει με την περίπτωσή μου. Και τότε, μου ήρθε..! Όταν ήμουν μικρή, έκανα ό,τι μπορούσα για να διακρίνομαι στο σχολείο, στην ομάδα μπάσκετ, παντού... Και θυμάμαι ότι περίμενα να ακούσω ένα ‘μπράβο’ από τη μητέρα μου. Εκείνη, όμως, δε μου έλεγε ποτέ τίποτα. Και όσο δεν έπαιρνα αναγνώριση, τόσο παραπάνω προσπαθούσα. Νόμιζα ότι δεν την κάνω ευτυχισμένη, ότι δεν μπορώ να την κάνω περήφανη και ότι κάτι δεν πάει καλά μαζί μου. Αυτό μου δημιούργησε όλα αυτά τα κόμπλεξ που με ακολουθούν ακόμα και τώρα. Αμαρτίες γονέων...!’
‘Α! Και μην ξεχνάς όλους αυτούς που αναζητούν στη σχέση τους τον γονιό που ποτέ δεν είχαν...! Αλλιώς, τι κάνουν αυτά τα μωρά με τους παππούδες...;’
‘Αμάν ρε Δημήτρη..! Αν δε γελοιοποιήσεις την κουβέντα, δεν μπορείς...’
Και όμως, είχε δίκιο. Όλα τα κενά που δημιούργησε σε κάποιον η παιδική του ηλικία, προσπαθεί να τα γεμίσει στις μελλοντικές σχέσεις του και τα βιώματα ενός
Όποιον ενήλικα και να κοιτάξεις, πίσω από κάθε αντίδρασή του, μπορείς να δεις το παιδί που ήταν κάποτε. Το αν θα δικαιολογήσεις την αντίδρασή του αυτή, αν θα σκεφτείς ότι δε φταίει μόνο εκείνος που έγινε έτσι, είναι μεγάλο θέμα. Από τη μία μεριά, πρέπει να δείχνουμε κατανόηση στους ανθρώπους που στιγματίστηκαν σε παιδική ηλικία, να ανεχόμαστε τα ελαττώματα και τις παραξενιές τους και να τους βοηθάμε να αλλάξουν όταν και εκείνοι το θέλουν. Από την άλλη, όμως, τα παιδικά τραύματα και οι εμπειρίες δε μας παρέχουν μια δικαιολογία για τα προβλήματά μας. Εξηγούν την προέλευση των αδυναμιών μας αλλά σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να μας απαλλάσσουν από την ευθύνη να καταλάβουμε και να βελτιώσουμε τον εαυτό μας. Και από τη στιγμή που θα αναγνωρίσουμε και θα αντιμετωπίσουμε το τραύμα μας, θα συνειδητοποιήσουμε το αντίκτυπο που είχε σε εμάς και θα προσπαθήσουμε να το αποβάλουμε. Το παρελθόν δεν έχει δουλειά στο παρόν. Οι αναμνήσεις είναι οδυνηρές αλλά δεν μπορούν να μας βλάψουν.
Και μετά από όλα τα παραπάνω, έχω την εντύπωση ότι παρουσίασα τους γονείς σαν τέρατα. Για να αποκαταστήσω, λοιπόν, τη φήμη τους θα πω και το εξής. Πρέπει να καταλάβουμε ότι οι γονείς μας, δε γεννήθηκαν γονείς. Κάθε παιδί θέλει να μεγαλώνει ξέροντας ότι οι γονείς του είναι δυνατοί, μπορούν να κάνουν τα πάντα χωρίς να κάνουν ποτέ λάθος. Με τον τρόπο αυτό, θα νιώθει ασφάλεια και σιγουριά. Μεγαλώνοντας και ωριμάζοντας, αρχίζει να συνειδητοποιεί ότι οι γονείς του έχουν αδυναμίες και τότε απογοητεύεται. Σε πολλές περιπτώσεις, γίνεται ακόμα και επιθετικό απέναντί τους και τους χρεώνει και τις δικές του αδυναμίες. Ας μην αδικούμε, λοιπόν, τους γονείς μας, θεωρώντας τους αλάνθαστους. Είναι και εκείνοι άνθρωποι και έχουν τα άγχη του να μεγαλώσουν ένα παιδί. Το σίγουρο είναι ότι κάνουν ό,τι καλύτερο μπορούν.
Και επειδή πήρα φόρα και έγραψα πολλά, βάζω και μερικά σοφά λόγια και τελειώνω...!
‘ Κάθε φορά που μας συμβαίνει μια τραυματική εμπειρία, ένα ζωτικό κομμάτι μας αποσπάται από μας προκειμένου να επιβιώσει και να μη νιώσουμε τόσο έντονα το σωματικό και ψυχικό πόνο. Αφού ξεπεράσουμε το τραυματικό γεγονός, ξεχνάμε να μαζέψουμε το κομμάτι που αφήσαμε πίσω. Συνεχίζουμε τη ζωή μας χωρίς να συνειδητοποιούμε ότι κάτι λείπει. Προσπαθούμε να το καλύψουμε και ξέρουμε ότι κάτι είναι λάθος. Απλά, δεν καταλαβαίνουμε τι...’
‘ Η πηγή της ανθρώπινης βίας και πόνου είναι ένα κρυμμένο παιδικό ολοκαύτωμα σε όλη την ιστορία, όπου δισεκατομμύρια αθώων ανθρώπων δολοφονήθηκαν, φυλακίστηκαν, πέθαναν από την πείνα, βιάστηκαν, κακοποιήθηκαν και βασανίστηκαν από τους γονείς τους ή και άλλους ανθρώπους για να μεγαλώσουν ως συναισθηματικά ανάπηροι ενήλικες και να γίνουν εκδικητικές ωρολογιακές βόμβες που βγάζουν στην επιφάνεια τα τραύματά τους σε θυσιαστήριες τελετές που ονομάζονται πόλεμοι.’
Εντάξει, τέλος...!
Έλα ντε, τι κάνουν τα μωρά με τα πουρά; Catherine, παράτα τον πορνόγερο τον Douglas και έλα πάλι σε εμένα! Θα σε συγχωρήσω (ίσως)!
ΑπάντησηΔιαγραφήΜου αρέσει που είσαι μεγαλόψυχος, όπως πάντα...! ;)
ΑπάντησηΔιαγραφή